Mikoszewo – perły architektury
2
(gt)
Ciekawe przykłady architektury regionalnej można zobaczyć w Mikoszewie, czyli miejscu, w którym Wisła wpływa do Bałtyku.

Zabytkowa dzwonnica w Mikoszewie

 

Mikoszewo to nie tylko miejsce typowo wypoczynkowe. Wieś ma długą i ciekawą historię, a o jej bogactwie mówi zabytkowa architektura. Chodzi oczywiście o domy podcieniowe. Czym się charakteryzują? 

Domy podcieniowe to takie budynki mieszkalne, w których część pierwszego piętra wychodzi poza obrys parteru i tworzy otwarte z trzech stron zadaszenie – najczęściej nad wejściem lub tarasem. Wysunięta część budynku nazywa się wystawką i w jednej części opiera się na ścianie, a w drugiej na słupach. 

 

Jaką rolę pełniły podcienie?

Badania archeologiczne wskazują, że podcienie pojawiły się na Żuławach już w epoce żelaza. Wtedy było to rozwiązanie czysto praktyczne. Pod tym zadaszeniem odbywała się część życia mieszkańców wymagająca światła dziennego, ale chroniona przed deszczem lub słońcem. Było to dobre miejsce do wykonywania prac brudnych i składowania np. narzędzi wymagających zabezpieczenia przed warunkami atmosferycznymi, ale jednocześnie łatwo dostępnych przy wychodzeniu z domu. Przez wieki zmieniały się zadania i rozmiary podcieni. 

 

Zastaw się, a postaw się

Domy podcieniowe w Mikoszewie powstawały, aby pokazać status właściciela. Rolnicze tereny Żuław od zawsze były żyzne, a gospodarze wolni i bogaci. Dlatego, aby pokazać swoją zamożność budowali domy z podcieniami. 

Przykładem jest dom nr 55 znajdujący się przy ulicy Gdańskiej, z którym wiąże się pewna legenda. Podobno gościła w nim żona króla Prus, Fryderyka Wilhelma III – Luiza – co miały potwierdzać jej inicjały na ścianie oraz tekst wiersza Goethego wyryty diamentem na szybie przez nią samą. 

Nieco dalej, pod numerem 68 znajduje się kolejny dom podcieniowy, z drugiej połowy XIX wieku. Sam podcień jest płytszy niż w innych konstrukcjach tego typu, co jest kolejnym dowodem na dalszą ewolucję tego rozwiązania architektonicznego – od miejsca codziennej pracy ku funkcji czysto reprezentacyjnej.

Dom podcieniowy numer 68

 

Pozostałe atrakcje

W Mikoszewie znajduje się także drewniana dzwonnica z końca XIX wieku, która pełniła rolę kostnicy, gdyż znajduje się w sąsiedztwie cmentarza. Niestety, do naszych czasów nie przetrwał drewniany kościół o konstrukcji ryglowej, wzmiankowany już w XVII wieku. 

Za to do dziś można podziwiać z wydm panoramę okolic ze Wzgórza Księcia Albrechta, który gościł w ówczesnym Nickelswalde w trakcie uroczystości otwarcia Przekopu Wisły. Wydarzenie upamiętnia głaz z datą 30.08.1896 r.