Bursztynowy krzyżyk z XI wieku i liczący 9000 lat paciorek przekazało dwoje poławiaczy do zbiorów Muzeum Bursztynu, oddziału Muzeum Gdańska. Julia Hladiy z Gdańska oraz Grzegorz Gadomski z Kołobrzegu zostali darczyńcami Muzeum Gdańska. Pierwszy z eksponatów można zobaczyć na wystawie stałej. Drugi trafi tam niebawem.

Średniowieczny krzyżyk waży ok. 2,6 gram. Materiały Muzeum Gdańsk. Fot. A. Grabowska

– Jesteśmy niezwykle wdzięczni za wolę przekazania tych dwóch cennych eksponatów do kolekcji Muzeum Bursztynu – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – Każdy może zostać darczyńcą naszego Muzeum. Wystarczy podarować pamiątkę związaną z historią Gdańska i Pomorza. Niekiedy tak jak dziś, eksponaty trafiają wprost na wystawę stałą.

Kolekcja Muzeum Bursztynu wzbogaciła się z dniem 11 lipca 2022 roku o dwa wyjątkowe eksponaty. Darczyńcami są gdańszczanka Julia Hladiy, która przekazała średniowieczny krzyżyk wyłowiony z wody w okolicy Sobieszewa oraz kołobrzeżanin Grzegorz Gadomski, który bursztynowy paciorek odnalazł podczas połowu w Krynicy Morskiej.

Odnalezione dzięki Nadii

Artefakty zostały znalezione na początku lutego 2022 roku, tuż po przejściu orkanu „Nadia”. Tradycyjnie, po silnych wichurach i sztormach poławiacze bursztynu, wyruszają na połów. Na brzeg wyrzucane są kawałki bursztynu. Niektóre można znaleźć też w wodzie. Tak właśnie odnaleziono dwa eksponaty, które zostały podarowane Muzeum Bursztynu.

– Łowiąc bursztyn w okolicach Krynicy Morskiej kasiorem po południu nie zwróciłem na ten paciorek większej uwagi. Dopiero po powrocie do domu przemyłem go i zobaczyłem, że jest to dość specyficzny koralik. Domyśliłem się, że jest to wytwór rąk ludzkich – mówi Grzegorz Gadomski. – Skontaktowałem się z archeologiem Erykiem Popkiewiczem, który ocenił jego wiek na ok. 9000 lat.

Bursztyn na wystawie stałej umieściła Julia Hladiy. Materiały Muzeum Gdańsk. Fot. A. Grabowska

Co zrobić, gdy znajdziemy cenny bursztyn na plaży?

O poradę Eryka Popkiewicza poprosiła również Julia Hladiy. Porównał on znalezisko i jego cechy z analogicznymi znaleziskami. Krzyżyk miał charakterystyczne pąkle, które świadczą, że długo leżał w wodzie. Przedmioty tego typu znajdowane są niezwykle rzadko.

– Krzyżyk znaleziony na wyspie Sobieszewskiej 1 lutego 2022 roku od początku wydał mi się podejrzany, ale nie byłam pewna, czy ktoś nie wrzucił go do wody zeszłego lata. Skontaktowałam się z archeologiem, który potwierdził, że pochodzi ze średniowiecza – mówili Julia Hladiy. – Samo przekazanie krzyżyka było niezwykle proste, pomagają w tym muzealnicy. Zajęło to jednak kilka miesięcy. Takie znalezisko, jak moje, które ma wartość historyczną musi zostać obowiązkowo zgłoszone do odpowiednich służb konserwatorskich. W moim wypadku Urząd Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wydał, po zapoznaniu się ze sprawą, decyzję pozytywną.

Krzyżyk przekazany przez Julię Hladiy można zobaczyć na II poziomie wystawy stałej w Muzeum Bursztynu w gdańskim Wielkim Młynie. Paciorek odnaleziony przez Grzegorza Gadomskiego trafi na wystawę stałą po otrzymaniu pozytywnej decyzji służb konserwatorskich.

Grono Darczyńców Muzeum Gdańska liczy obecnie 398 osób i instytucji, które wsparły budowę kolekcji muzealnej poprzez przekazanie pamiątki związanej z historią Gdańska. Nowy eksponat trafia w ten sposób średnio co tydzień. Na wystawy stałe w poszczególnych oddziałach trafiają te najcenniejsze. Chęć przekazania znaleziska można zgłosić drogą mailową, na adres historia@muzeumgdansk.pl.

Od lewej Julia Hladiy, Grzegorz Gadomski, Joanna Grążawska i Waldemar Ossowski w Muzeum Bursztynu

Opis eksponatów

1. Średniowieczny krzyżyk z bursztynu przeświecającego w kolorze żółtym. Na awersie ślady pąkli. Krzyżyk znaleziony przez Julię Hladiy podczas połowu bursztynu 1. 02. 2022 r. w Sobieszewie.

• Miejsce odnalezienia: Gdańsk
• Data powstania: XI-XII w.
• Materiał: bursztyn
• Waga: 2,6 gram

2. Paciorek z epoki kamienia. Otwór paciorka wiercony wiertłem krzemiennym. Przedmiot pochodzi z epoki kamienia, neolitu lub mezolitu. Mógł służyć jako aplikacja stroju, hetka lub element naszyjnika. Dar Grzegorza Gadomskiego. Odnaleziony 3 lutego 2022 roku.

• Miejsce odnalezienia: Krynica Morska
• Data powstania: ok. 7 tys. lat p.n.e.
• Materiał: bursztyn
• Waga: 1,1 gram